شهیق وزفیر درتلاوت :
(اصطلاح شهیق در تلاوت )
دو مورد از موارد منفی ونامطلوب در تلاوت یک قاری عمل شهیق وزفیر است.
شهیق : شهیق رادر اصطلاح قراءت یکی از پیشوندهای لحنی میدانند.وعبارت است از صدائی که در مسیر عمل دَم (هنگام نفس کشیدن) در اثر برخورد واسطکاک هوا با دیواره های بینی یا حنجره تولید میشود .ساده تر بگوییم : ( صدای نفس کشیدن ) است .وآن هم انواع شدیده وخفیفه دارد که هردو نوع آن نامطلوبست.
نوع شدیده : آن هنگامی است که قاری یا خواننده مشکلی در لوزه ها – زبان کوچک – یا دستگاه تنفسی خود دارد.بطوریکه موقع نفس کشیدن قبل از خواندن یک فراز ازبینی یا دهانش صدائی شبیح خِر خِر یا خُرناس خارج شود.اگر دقّت کرده باشید بعضی از خوانندگان بخصوص بعضی ازمدّاحان عزیزوقتی تند وپشت سرهم میخوانند صوتی خارج از عُرف از دهانشان خاج میشود.که ازنوع شهیق وزفیر شدیده است.وباالعکس اگر در خوانندگان اصیل وکلاسیک ایرانی یا غیر ایرانی دقّت نمایید اصلا بطور کل اینگونه موارد وجود ندارد.
حافظان – قاریان – ومرتّلین محترم وبزرگوار هم باید دقیقا اینگونه باشند کوچکترین صدا یاصوتی توسط آمپلی فایر تقویت شده وباچندین برابر قدرت وشدّت منتشر میگیرد.حالاچرا مورد منفی ونامطلوب است زیرا اولا: کسی صوت یا صدای ناپسند رانمی پسندد. ثانیا اذهان مستمعین رابجای شنیدن آیات نورانی قرآن بخودش جلب میکند.
بهترین راه پرهیزاز این امربرای کسانیکه در این مقوله مشکل تنفسی دارند آنست که هنگام تنفس باید سر وصورت خود رانسبت به میکروفون بسمت چپ یا راست هدایت ویا از میکروفون فاصله لازم را بگیرند..
? اصطلاح زفیر درتلاوت
۲– زفیر: یکی از پسوند های لحنی زفیر است .واز موارد منفی ونامطلوب در قراءت قاری می باشد .
پیشوند وپسوند در زبان فارسی خودمان هم وجود دارد .مثلا از پیشوند ها : با حجاب – بی حوصله واز پسوندها هم : برق آسا – مه وش –وغیره…( مثلا کلمات ( با – بی )از پیشوندها – وکلمات ( آسا – وش) از پسوند ) می باشد.
زفیر دراصطلاح تلاوت چیست ؟ : به صوت یا صدایی که در مسیر بازگشت تنفس (عمل باز دم) یا در انتهاء فراز قاری حاصل می شود.یا ساده تر بگوییم صدای اضافی وخارج از عرف وقائده در پایان خواندن یک فراز یا هنگام وقف ایجاد میشود زفیر گویند.
بعنوان مثال به چند نمونه ازآنها میپردازیم :
۱- شما تصور بفرمایید اگر یکدفعه وبطور ناگهانی یک سطل آب بریزید روی سر شخصی .چه عکس العمل وصدایی از دهان او خارج میشود ؟ این صوت یک نوع از زفیر است.
۲- مثال دوم : هنگامی است که در بین خواندن یا پس از وقف بر کلمه ای قاری بطور غیر عمد دجار صرفه – عطسه – آب درگلو ماندن – ایجاد خلط در گلووغیره …میشود که حتی بعضی اوقات منجر به قطع تلاوت هم میشود.
۳- تحریک شدید حروف قلقله ( حروف قطب جد) وآنهم زمانی که موقوف الیه باشند.
۴-ایجاد صدای (بغضی در گلو) روی حرف آخر کلمه هنگام وقف .( البته اگر کنترل شده وافراط در آن نباشد مطلوبست حتی یک حزن بخصوصی هم به تلاوت میدهد)
۵-خش دار شدن صدا هنگام فرودها در فراز.
۷-کشش های اضافی روی حروف مدّی وحرکات کوتاه.هنگام وقف – که از لحاظ فصاحت وتجوید هم دارای اشکال می باشد. موفق وموید باشید . انشاءالله .الاحقر حسینپور– کاشانی ۱۳۹۴/۷/۲۵
? به چند مثال صوتی وعملی در رابطه با پیشوند ها وپسوندهای نا مطلوب تلاوت درذیل این متن اشاره وتقدیم حضورتان میگردد فقط با دقت گوش فرا دهید تا مواضع مورد نظر را دریابید .
ناگفته نماند که (شهیق وزفیر) انواع خفیف -توسط- وشدیده دارد.
ومعمولا بعضی از قراء مطرح از نوع پیشوند( شهیق ) و در حد خفیف وتوسط رادارندوآن هم ممکنست بخاطرمبتلا بودن به بعضی از نارسایی های دستگاه تنفسی شان باشد .
معمولا قراء غیر خبره وحرفه ای بیشتر دچاراین معظل هستند . بخصوص تعداد قابل ملاحظه ای از قراء ایرانی که هردو ویژگی نا مطلوب ( شهق وزفیر)را دارا هستند که بیشترآن از بی تجربگی در شهیق وکمبود نفس در زفیر پدید می آید .
باید با تمرین وممارست پیوسته در پی رفع این نقیصه باشند .
استاد بصیونی-۱
هنگام عمل ( دم ) در ابتداء به خواندن فراز .
استاد سید سعید-۱
هنگام شروع خواندن فراز در عمل دم (نفسگیری) دارای شهیق هستند.
استاد اللیثی-۱
هنگام شروع خواندن فراز در عمل دم (نفسگیری) دارای شهیق هستند.
استاد سید سعید-۲
(شهیق-با صدای قمری یا کبوتر)
استاد اللیثی-۲
هنگام شروع خواندن فراز در عمل دم (نفسگیری)
دیدگاهتان را بنویسید