زندگینامه استاد محمد صدیق المنشاوی رحمة الله علیه :

«محمد صدیق منشاوی» در ۳۰ دی‌ماه سال ۱۲۹۸ هجری شمسی مطابق با ۲۰ ژانویه سال ۱۹۲۰ میلادی در شهر منشأ واقع در استان «سوهاج» در منطقه صعید مصر در خانواده‌ای مذهبی پا به عرصه وجود گذارد

در یكی از شب‌های ماه مبارك رمضان، زمانی كه این استاد در روستایی از روستاهای مصر، برای خانواده‌ای داغدار در حال تلاوت بود، گروهی از رادیو برای ضبط تلاوت وی به آن محل رفتند و در همان زمان، گروهی دیگر برای ضبط تلاوت پدرش، «صدیق منشاوی» به روستای «العسیرات» در استان سوهاج در خانه «احمد ابورحاب» رفته بودند و این برای اولین بار در تاریخ رادیو بود كه رادیو تجهیزات، كاركنان و مهندسان خود را برای ضبط تلاوت یكی از قاریان به جایی می‌فرستاد.

این اتفاق را مجله رادیو و تلویزیون نیز در صفحات خود درج كرد و زمانی كه مسئولان رادیو این دو تلاوت را از آن‌ها ضبط كردند، دوباره از محمد صدیق منشاوی و پدرش خواستند كه برای تلاوت به رادیو بیایند، ولی باز هم آن‌ها این دعوت را نپذیرفتند.

این موضع سبب ناراحتی بسیار شدید مسئولان رادیو شد و نزدیك بود كه اختلاف بزرگی روی دهد تا آن‌ كه یكی از نزدیكان استاد محمد صدیق منشاوی، «عبدالفتاح باشا» كه ژنرالی بلند مرتبه بود، در این مورد دخالت كرده و صراحتاً به استاد منشاوی گفت كه نپذیرفتن دعوت رادیو پسندیده نیست و این امتحان تنها از او گرفته نشده است و یادآوری كرد كه بعد از آنکه شیخ محمد دعوتشان را رد كرده است، رادیو مهندسان و كارشناسان خود را برای ضبط تلاوتش به سویش فرستاده است و در برابر این كار مسئولان رادیو، نپذیرفتن دعوت آنان پسندیده نیست و در برابر این رفتار خوب، متقابلاً چاره‌ای جز رفتار خوب نیست.

ورود استادبه رادیومصر :
سرانجام بعد از اصرارهای عبدالفتاح باشا، استاد محمد صدیق منشاوی به رادیو رفت و اولین تلاوتی كه محمد صدیق منشاوی در رادیو مصر انجام داد، تلاوت سوره انفال بود و پس از این‌كه به عنوان یكی از قاریان رادیو مصر شناخته شد، از طرف وزارت اوقاف مصر به سمت قاری مسجد «الزمالك» منصوب شد و در آنجا با قرائت سوره كهف قرائت را آغاز كرد و قاری آن‌جا بود تا زمانی كه وفات یافت. (در مصر، هر یك از قراء قاری رسمی یكی از مساجد است و البته این بدان معنا نیست كه در دیگر مساجد قرآن تلاوت نمی‌كنند)

محمد صدیق منشاوی همراه با استاد «كامل یوسف بهتیمی» از شاگردان مكتب قاری عظیم‌الشأن «محمد سلامه» بودند، منشاوی كل قرآن را به صورت تحقیق و ترتیل برای رادیو مصر و برخی دیگر از رادیوهای اسلامی مانند سوریه و لیبی تلاوت كرده‌ كه به عنوان گنجینه‌های ارزشمند محفوظ و برخی از آن‌ها در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.

محمد صدیق منشاوی همچنین همراه با استاد «كامل یوسف البهتیمی» و استاد «فؤاد العروسی»، قرآن را به روایت «الدوری» به صورت ترتیل تلاوت كرده‌اند كه این تلاوت در اختیار رادیوی سودان است و بسیاری هنوز این ترتیل را نشنیده‌اند و برای یافتن آن تلاش می‌كنند.

مرحوم منشاوی در تلاوت قرآن، لحن را به گونه‌ای به كار می‌برد كه هیچ‌گاه بر آیات غالب نمی‌شود و آیات قرآن همیشه در تلاوتش حرف اول را می‌زند، وی به گونه‌ای دستگاه‌ها و مقامات را اجرا می‌كرد كه همه آن‌ها را در تلاوتشان به كار می‌گیرند و مقامی را نمی‌توان نام برد كه مرحوم منشاوی از آن در ضمن تلاوت استفاده نكرده باشد.

محمد صدیق منشاوی در اولین سفر خارجی خود كه به دعوت «احمد سوكارنو» در سال ۱۹۵۵ صورت گرفت، همراه با استاد «عبدالباسط محمد عبدالصمد» به اندونزی سفر كرد، در آن‌جا تجلیل و تشویق و علاقه مردم اندونزی به قرآن وی را تحت تأثیر قرار داده بود به طوری كه از گریه آنان در طول تلاوت قرآن، این استاد نیز به گریه افتاده بود.

حجاج قدیمی ایرانی محمد صدیق منشاوی را به یاد دارند كه در موسم حج در مسجد الحرام قرآن تلاوت می‌كرد و این البته افتخاری نیست كه نصیب هركس شود، این استاد به هیچ كلاس موسیقی نرفت و از هیچ موسیقیدانی نغمه‌ها را فرا نگرفت.

ذكر كرده ‌اند كه در اواخر دهه ۶۰ میلادی، یكی از موسیقی‌دانان بزرگ به او گفت: ای استاد، تنها صدای تو است كه موسیقی را در قرآن، جای می‌دهد، استاد منشاوی نیز به او گفت: ای دوست من! به تحقیق، من موسیقی را از قرآن گرفتم، پس چگونه می‌توانی به قرآن با موسیقی لحن بدهی.
استاد محمد صدیق منشاوی بسیار خوش برخورد و با فقرا و مسكینان مهربان بود، هنگامی كه در راهی كه به سوی مجلس قرائت یا محفلی كه برای این منظور تشكیل شده بود، قدم می‌نهاد، نگاهش از شدت خشوع و حیا، به زمین دوخته شده بود.

بیماری و وفات مرحوم استاد منشاوی :
محمد صدیق منشاوی در سال ۱۹۶۶ میلادی به بیماری تصلب شرایین دچار شد و پزشكان او را از تلاش بیش از حد و به خصوص فشار بر حنجره باز داشتند، در سال آخر عمرش تلاوت‌های فوق‌العاده سنگین و از نظر صوتی تلاوت‌های مرتفعی را پیاده می‌كرد و چون بیماری شدت یافت به بیمارستان دولتی انتقال یافت، «عبدالناصر» پادشاه مصر، چون از شدت بیماری این استاد آگاه شد، دستور داد كه او را برای معالجه به لندن بفرستند كه مرگ او را در برگرفت. روحش شاد و یادش گرامی باد.

«محمد صدیق منشاوی» از نگاه کارشناسان و قاریان ایرانی :
به جرأت می‌توان گفت كه تلاوت‌های محمد صدیق منشاوی مانند تلاوت‌های استاد عبدالباسط عامه‌پسند و فراگیر است و شاید كمتر كسی باشد كه نام و صدای ملكوتی این استاد را نشنیده باشد، این استاد در بین قاریان ایرانی نیز از محبوبیت چشمگیری برخوردار است.

تحلیلی كوتاه درباره تلاوت‌های استاد «محمد صدیق منشاوی»
آن‌ چه كه درباره سبك و شیوه استاد محمد صدیق منشاوی در تلاوت قرآن میتوان گفت این است كه با این‌كه شیوه تلاوت این استاد منحصر به وی نبوده و به طور موروثی در خانواده قاری ‌پرور آنان مورد استفاده قرار گرفته است، اما به سبب آنكه این شیوه توسط وی به اوج شكوفایی و بلوغ لحنی رسیده و به جهانیان معرفی شده است او را نماینده این سبك به حساب می ‌آوریم، چرا كه به رغم آن‌كه پیش از او مرحوم پدرش و هم‌زمان با وی برادر كوچك‌تر و برخی دیگر از اعضای خانواده این استاد از چنین سبكی بهره برده‌اند، اما بی ‌تردید این قاری برجسته، هنر و ذوق افزون ‌تری در بازپروری و رشد این سبك از خود بروز داده و این شیوه را در طول زندگی قرآنی خود به نقطه كمال رسانیده است.

شاخصه ‌های لحنی تلاوت استاد منشاوی
۱- پیروی از خط سیر لحنی مشخص و كم‌نوسان در طول تلاوت و استفاده از تمامی مقام‌ های اصلی عربی و نیز برخی مقام ‌های فرعی نظیر «حجاز كار» و «عراق» در تلاوت همچنین عدم استفاده از پرده‌های اوج یا جواب (جواب جواب اصطلاحی) در اجرای مقام‌های مختلف.

شاخصه‌ های ‌صوتی‌ تلاوت ‌استاد ‌منشاوی:
۱- زیبایی و گیرایی طنین صدای این استاد را می‌ توان مهم‌ترین عنصر صوت وی دانست كه توانسته است طرفداران فراوانی را به خود جذب كند، این استاد از صدایی شفاف، حزن‌آور، دارای بم و زیر مناسب، تحریرپذیر و بسیار منعطف برخوردار است كه دارای ارتفاعی در حدود ۱۴ درجه صوتی است.

۲- استفاده نادر از شیوه تركیب مقام‌ها در تلاوت كه از جمله آن می توان به تركیب رست و سیكا اشاره كرد، همچنین صعودها و نزول‌ها به طور معمول در ردیف‌های لحنی مجزا ــ مانند شیوه استاد «عبدالباسط محمد عبدالصمد» ــ انجام می‌شود اما در پاره‌ای موارد از این امر عدول كرده است.
۳- به طور معمول قفلات تلاوت او (تحریرها و ضرب ‌آهنگ‌های تلاوت در پایان هر آیه) در ردیف‌هایی كه پس از مقدمه تلاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد همراه با تحریر و در همان پرده توسط یا اوج و بدون بازگشت به درجه اصلی (استقرار) صوت است.
روحش شاد وراهش پر رهرو باد . (نثار روحش صلوات)

<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>